कथा (विविध)

कथा विषय

-  एउटा चर्चित गुण्डा थियो

- गाउँमा उसको ठुलो प्रभाव थियो

- ऊ मऱ्यो एकदिन

- राजनैतिक पार्टीका  नेताहरू उसको सहयोग विना चुनाव जित्दैनथे

- कसले ओढाउने झण्डा

- हारालुछ हुन थाल्यो

------------------------------------------

को थियो ऊ
- मातृका पोखरेल

जीवनको एउटा भोगाई हो उसको ।
आज बिहान फेरि आइपुग्यो ऊ म कहाँ । निकै दिन भएको थियो ऊ म कहाँ नआएको । आइरहने मान्छे नआएपछि निकै खुल्दुली भइरहेको थियो । ऊ प्रति एउटा लगाव विकसित भयो , नजानिंदो तरिकाले । म कुनै राजनीति गर्ने मानिस होइन । धेरै रुची पनि राख्दिन । कलेज पढ्ने ताका मेरा थुप्रै सहपाठीहरू विद्यार्थी आन्दोलनमा थिए । कोही अखिल , कोही नेविसङ्घ  त कोही विद्यार्थी मण्डल । मैले उनिहरुसँग नजिकको सम्बन्ध राखेँ तर कतैतिर पनि नदेखाइकन । त्यसबेला मेरो यो स्वभावको बारेमा निकै चर्चा हुन्थ्यो साथी मण्डलीमा ।

ऊ आउँछ बेलाबेलामा । उसको डेरा मैले देखेको छैन । यही शहरको कुनै गल्लीमा बस्छ  । प्राय उसलाई म त्यही पत्रिका पसलमा भेट्छु । कहिलेकाहीं चियापसलमा । चियापसलमा आक्कलझुक्कल मात्र । प्राय पत्रिका पसल उसको भेटिने मुख्य ठाउँ हो ।
' कस्तो विद्वान छ त्यो मान्छे ' ऊ नभएको बेलामा चियापसलमा हाम्रो कुरा हुन्छ ।
'तर त्यो मान्छे को हो ?' सबै निरुत्तर हुन्थे ।

त्यसपछि ऊ कतै भेटिएन । एकदिन चियापसलमा एकजना साथीले एउटा फोटो लिएर आयो । त्यो उसैको फोटो थियो । ऊ सहिद भएछ । त्यो पत्रिकामा उसको सानो परिचय पनि छापिएको थियो । उसलाई यही हाम्रो टोलबाटै गिरफ्तार गरेर लागिएको रहेछ । चन्द्रागिरीको जङ्गलमा सुरक्षाकर्मीको घेरा तोड्ने क्रममा दोहोरो मुठभेडमा गोली लागेर एकजना आतङ्ककारीको निधन । आखिर हत्या गर्ने बहाना हुन्थ्यो त्यतिबेला घेरा तोड्नु ।

-------------------------------

तर यो कथा होइन ( कथा )

बालविधुवा भाउजु
गरिबी

वृन्दावन पुऱ्याएर छाड्ने
भाउजू आइपुगिन

आइपुगिन पनि तीन महिनापछि

केही दिनमा गाउँमा एउटा हल्ला फैलियो - " पण्डितहरू यो हिउँदमा चारधाम जाँदैछन् । "

भदौ महिना पनि बिदा हुनै लाग्यो । भदौरे झरीले आतङ्क सिर्जना गर्न छाडेको छैन । सुनकोशी नदीले आफ्नो ताण्डव रूप दैनिक जसो देखाइरहेको छ । भाँच्ने बेला भएको मकै आज रातिको पहिरोले सबै उडाएछ । बारी हेर्न जान पनि दिक्दार लाग्यो । हिजोको गैह्री बारी आज पहिरो भयो ।

तर पंडित बदरीनाथको दिमागमा अर्कै कुराको आतङ्कले घर गरेको छ । निकै दिन भयो उनले त्यो आतङ्कको भारी बोकेर हिंडेको ।

लीलाकान्तले  यारी खोलाको खेतमापानी लगाउँदा लगाउँदै खुसुक्क भने -

सुनेर पंडित आतङ्कित बने।

अचेलभरी पनि मानिसहरू गाउँघरमा यो घटना सुनाउँदैछन् । सुनाउनेहरू कथा सुनाए झैं सुनाउँछन् । सुन्नेहरु कथा सुनेझैं सुन्छन् । वास्तवमा यो घटना कथा थिएन तर हाम्रो समाजमा कथा बनेर बाँच्यो ।

यो वास्तबिक घटना हो । यो घटना कसैले उनीहरुलाई भन्यो । उनीहरुले मलाई भने । मैले बाल्यकालमैं सुनेको यो कथा जस्तै लाग्ने वास्तविक घटनालाई मैले कथा भनेर लेखेँ । मैले कथा भनेर लेख्नु भन्दा अघि यो कथा  थिएन ।

--------------------------------

(कथा ) हजुरले मलाई चिनिसिएन 

- एउटा आउँछ

- टाइ सुटमा

- अत्यन्तै चिनेको जस्तो व्यवहार गर्छ

- म क्या उही

- हजुरले मलाई चिनिसिएन कि के हो ?

- देखे जस्तो लाग्दैन 

- ऊ फेरि अत्यन्तै परिचित जस्तो कुरा गर्छ

- सरकार ढल्ने कुरा आइरहेको छ ।

- तर यो तलबले फर्किंदा पनि हातमा शून्य हुन्छ ।

- मन्त्री भएको एक महिना पछि घरमा श्रीमती र अरू परिवारका पनि नाक खुम्च्याउन थालि सके ।

- हिजो विपक्षी दलको नेताले पनि भने - यो सरकारमा मलाई उहाँसँग मात्र विश्वास छ।

- सबैले ताली बजाए ।

मलाई अचम्म लागिरहेछ । आज मन्त्री भएर आएको पनि तीन महिना हुन लागिसक्यो ।

-----------------------------------------

'कमरेड ! मार्क्सवाद गतिशील विज्ञान हो ।"

उसले टाउको घुमायो र सोच्यो - 'हो मार्क्सवाद त गतिशील विज्ञाननै हो ।' तर ........................ फेरि सोच्यो ।

--------------------------------------

सरुवा ( कथा )

नसम्झिउँ भन्दा पनि  ती दिनहरू कर्णेल दिवसको मानसपटलमा सिनेमाका रिल घुमेझैं  एकाएक आइपुग्छन् ।

'त्यो घटना थाहा रहेछ भने कसरी बढुवा होला र ?' दिवस कर्णेलले खुइय गरेर लामो श्वास फेरे र आफैभित्र प्रश्न गरे ।

कर्णेल दिवसले दुई वर्षै अघि जर्नेलमा बढुवा हुने आसा गरेका थिए ।

दिवस कटुवाल

आमा पुर्ने सेना

दिवस मन्त्री हुन्छ

बदुवा गर्न दिवसलाई पैसा खुवाउने मान्छे खोज्छ ।

पैसा खुवाउँछ

बढुवा हुन्छ ।

---------------------------------

बाबुको पहाड घर कहाँ हो ? ( कथा )

एक जना बुढा मान्छे हुनुहुन्थ्यो छेउमा ।

--------------------------------

( कथा ) के यो त्यही मान्छे हो ?

- मातृका पोखरेल

चुनावमा आउँदा ऊ मानौं यो युगको विनम्र मान्छे जस्तो लाग्थ्यो ।

पछि भेट्दा यो भन्दा क्रुर मान्छे कोही होलान र जस्तो लाग्यो ।

----------------------------------

(कथा ) जिम्दार बा को घोडा

- मातृका पोखरेल

-------------------------------

नदुखी मर्न पाईँदैन ( कथा )

कस्तो दुःखद घटना । प्रारम्भिक सूचनाअनुसार २०८१ साल ज्येष्ठ ८ गते बिहान काठमाडौँ थलीमा मृत भेटिएका नगरकोटी परिवार घरभाडा तिर्न नसकेर तीन महिनादेखि ट्याक्सीभित्रै बस्दै आएको थियो । ब्लेडको सहायताले कसरी आत्महत्या गर्ने भनेर बाबुछोरामाझ सल्लाह हुन्छ । त्यही सल्लाहअनुसार आत्महत्या गर्न तम्सिएका छोरा घाइते अवस्थामा फर्पिङमा भेटिए । छोरी कालोपुलमा ट्याक्सीभित्रै बसेको अवस्थामा भेटिए । पूरै परिवार डिप्रेसनमा । पत्नी आठ वर्षअघि नै अन्तै विवाह गरेकी रहिछन् । यो घटनामा नेपालको दारूण चित्र देखा पर्दछ ।

https://www.ratopati.com/story/427943/dead-body-found- 

https://swarachitkahaniyanaloksinha.blogspot.com/2020/12/?m=0

---------------------------

मिर्गौला ( कथा )

"दाइ ! चिन्नुभयो ?"

आवाज परिचित जस्तो लाग्यो ।  निकै परिचित जस्तो । चिनिन भन्न पनि गाह्रो लागिरह्यो ।

"अझै चिन्नु भएन ।"

मन नलागी नलागी चिनिन भन्नै पर्ने बाध्यतामा पुगेँ म ।

अत्यन्तै परिचितजस्तो लाग्ने स्वर भएकोले एकछिन फेरि अकमकाएँ । 

फेरि कुरा घुमाएँ । तपाईंको नम्बर मोबाइलमा सेभ रहेनछ । त्यसैले चिन्न गाह्रो भयो ।

"अब दाइहरूले हामीलाई किन चिन्नु हुन्थ्यो त !"

पारिचितजस्तो लाग्ने आवाजबाट एउटा ब्यङ्ग्यवाण आयो ।

"दाइले विर्सिसक्नु भएछ ! दाइलाई  हामीले कहिल्यै बिर्सिदैनौं नि !" 

उताबाट आउने मुलायम र नरम शब्दले पनि मलाई कता कता घोचिरहेका थिए ।

-----------------------

इज्जत भत्किएको दिन

म काठमाण्डौ भित्रिएको कुनै इच्छाले होइन । बाध्यताले हो ।

-------------------

यस्तो कथा लेख्नै नपरे हुन्थ्यो 

दिदीको कथा

म वल्लो कोठामा छु

भानिजलाई दूध ख्वाउन उठाउन सकिनन् ।

पल्लो कोठामा आमासँग गुनमुन गुनमुन कुरा गरिरहेकी छन्

---------------------------------

कथा

शर्मा अङ्‌कलको सेकुवा कर्नर

अर्थात् यो प्रसङ्ग पैंतिस वर्ष अघिको हो ।

हिजो जस्तै लाग्छ । बुवाले लेखिदिनु भएको एउटा चिठ्ठी बोकेर सिंहदरबार पुगेको थिएँ म त्यसबेला ।

बुवाले नचाहँदा नचाहँदै पनि  कलेज पढ्ने निधो गरेको थिएँ मैले ।

काठमाण्डौं आएको एक महिना नाघीसकेको थियो । काठमाण्डौं पुग्ने वित्तिकै ' यो चिठ्ठी लगेर बुद्धिकृष्णलाई दिनू ' भन्ने बुवाको निर्देशन थियो । तर उहाँकहाँ पुग्न मलाई एक महिना लाग्यो । काठमाण्डौं पुग्ने वित्तिकै कलेजमा भर्ना हुने काम, डेराको खोजी गर्दागर्दै एक महिना  त्यसै बित्यो मेरो ।

संयोग भनौं वा के भनौं  म पढेको विद्यालयबाट म मात्र एसएलसीमा पास भएँ त्यसबेला । पच्चिस जनाले परिक्षा दिएका थियौं । मेरो घरको आर्थिक अवस्था खर्च खेपेर कलेजमा पढ्न पठाउन सक्ने खालको थिएन । गाउँ नजिकैको विद्यालयमा यतिसम्म पढाउन बुवाले गरेका सङ्घर्षका कथा मैले राम्ररी बुझेको छु । एसएलसी पास गरेको समाचार सुनेपछि  बुवा योजना बनाउन थाल्नुभएको थियो - 'गाउँका स्कूलहरुमा मास्टर बनाउने ।' त्यसपछि अभावका  दिनहरू टाढा भाग्छन् भन्ने बुवाको विश्वास थियो ।

घर छाडेर बाहिर नपठाउन मलाई निकै कोसिस गर्नुभएको थियो बुवाले । 

विद्यालयबाट एक्लो  एसएलसी पास गरेको विद्यार्थी भएको र शिक्षक , साथीभाइको  उक्साहटले मलाई पनि नजानिँदो एउटा महत्वाकांक्षा जाग्यो ।
मेरो नियमित ढिपीका कारणले पनि  बुवा आइए पढ्न काठमाडौं पठाउन तयार हुनुभयो । तर , जागिर खाएर पढ्ने सर्तमा ।

इच्छा नभइनभइ  केही खर्चसहित काठमाण्डौ पठाउनुभएको बुवाले  हिँड्ने बेलामा मलाई दोहोऱ्याई दोहोऱ्याई भन्नुभएको थियो - 'पुगेपछि बुद्धिरत्न काकालाई भेट्नु पक्कै जागिर खोजिदिन्छन् ।'

बुवालाई बुद्धिरत्न काकाप्रति ठुलो भरोसा थियो ।

000

रात्रीबसबाट काठमाण्डौको रत्नपार्क बसपार्कमा उत्रिएको बिहानै म सोध्दैखोज्दै बौद्ध पुगेको थिएँ अस्थायी आश्रयका लागि । बौद्धमा मेरा गाउँका थुप्रै साथीहरू गलैंचा कारखानामा काम गर्थे । मेरो घरसँगैको साथी पनि बौद्धको गलैंचा कारखानामा काम गर्थ्यो । उसको कारखाना पत्ता लगाउन मलाई साह्रै गाह्रो भयो । बल्लबल्ल एउटा कारखानाका एकजना साथीले बल्ल पत्तो लगाइदिए । दुइचार दिन मैले कारखानाभित्र उसैसँग बिताएँ ।

रत्नराज्य क्याम्पसमा भर्ना हुन गएकै दिन जाजरकोटतिरका एकजना साथीसँग भेट भयो । उनी पनि म जस्तै डेराको खोजीमा रहेछन् ।  उसँगै मिलेर मैले पनि घट्टेकुलोको एउटा गल्लीमा डेराको प्रबन्ध गरेँ ।

चिठ्ठीको बाहिरपट्टि बुवाले बुद्धिरत्न काकाको फोन नम्बर पनि लेखिदिनु भएको थियो । 'काठमाण्डु पुग्नेवित्तिकै बुद्धिरत्न काकालाई फोन गर्नु ! डेरा पनि उनैले खोजीदिन्छन् । जाने वित्तिकै जागिर पनि खानुपर्छ । जागिर पनि खोजीदिन्छन् । यहाँबाट खर्च खेपेर शहरमा पढ्न सकिँदैन ! ' बुवाले चिठ्ठी मेरा हातमा दिँदा भन्नुभएको कुरा खुबै सम्झिएको थिएँ मैले ।

कलेजमा पढाइ पनि सुरू हुन थालिसकेको थियो । डेरा पनि लिइसकेको थिएँ । घरबाट ल्याएको खर्चले बनाएको बजेट अनुमान पुरै फेल खाइसकेको थियो । करिब डेढ / दुई महिनासम्म मात्र पुग्थ्यो बाँकी पैसाले । घरबाट फेरि सहयोग आउने अवस्था थिएन । आखिर मलाई काठमाण्डौ पठाउने खर्चको व्यवस्था गर्न बुवाले  धेरै आफन्तहरूसँग गुहार माग्नुपरेको घटनाको म राम्रै साक्षी थिएँ । अब मेरो सहारा बुवाको एउटा चिठ्ठी थियो । मैले बुद्धिकृष्ण काकालाई भेट्न जाने सोचाइ बनाएँ ।

चिठ्ठीको बाहिर लेखिएको नम्बरमा फोन गरेँ । बुद्धिकृष्ण काकाले नै फोन उठाउनुभयो । उहाँ पनि पुरानो बानेश्वर चोकनेर डेरा लिएर बस्नुहुँदो रहेछ । बुद्धिकृष्ण काकालाई सानोमा दुईपटक मात्र देखेको झझल्को छ मलाई । गाउँमा जाँदा उहाँको रबाफ नै  बेग्लै हुन्थ्यो । नेपालका प्रधानमन्त्री , मन्त्रीहरु , न्यायाधीसहरू सबै आफ्ना साथी भएको बताउनुहुन्थ्यो उहाँ । उनका कुरा मेरा पिताजी सहित तल्लाघरे ठुलोबुवा , मताने भिनाजु , खाल्लेपानीका फुपाजु लगायत गाउँका सबैजना ट्वाल्ल परेर सुन्थे । उहाँ गाउँमा बसुन्जेल गाउँका मानिसहरू उहाँका निम्ति कुनै न कुनै सेवामा जुटिरहन्थे ।

बुद्धिकृष्ण काका बसुन्जेल गाउँमा एककिसिमको पर्व आएझैं हुन्थ्यो । बेलुकापख मताने भिनाजुको घरको आँगनमा सानोतिनो बजार लागेजस्तै हुन्थ्यो । आगो ताप्ने निहुँमा गाउँका धेरै मान्छे आउँथे । आगो ताप्ने निहुँ मात्र हुन्थ्यो , बुद्धिकृष्ण काकाका कुरा सुन्ने उद्देश्यले आउँथे । आगो ताप्दै गर्दा प्रसङ्गवस कुनै प्रधानमन्त्री र मन्त्रीहरुको कुरा उठी हाल्यो भने उनी उनीहरुको बंशावलीमात्र सुनाउनुहुन्नथ्यो । प्रधानमन्त्री होस् वा मन्त्रीसँग आफूले गरेका सहकार्य र खानेपिनेका सम्पूर्ण वृत्तान्त सुनाउनु हुन्थ्यो । उहाँले सुनाएका वृत्तान्त सही वा गलत जे हुन्थ्यो , गाउँका सिधासाधा मानिसहरू उनको कुराप्रति अविश्वास गर्दैनथे ।

टेलिफोनमा मैले आफ्नो परिचय दिएपछि काकाले सिंहदरबारस्थित गृह मन्त्रालयमा बोलाउनुभयो । दिउँसो उहाँले भेट्न बोलाउनुभएको स्थानमा पुगेँ ।

काका मन्त्रीको सचिवालयमैं हुनुहुन्थ्यो । भेट्ने वित्तिकै काकाले मेरो अनुहारतिर हेरेर सानोतिनो  अन्तर्वार्ता जस्तो लिनुभयो ।

गाउँतिरको हालखबर के छ ?
घरबाट कहिले आइस् ?
कहाँ बस्छस् ?
कहाँ पढ्छस् ?
कतिमा पढ्छस् ?
आदि आदि ........

मैले सानैमा देखेको उहाँको हुलिया भन्दा मैले अलिक बुढो भएको महसुस गरेँ ।

पञ्चायतविरोधी आन्दोलनको हुँकार कलेजहरुमा मात्र होइन बाहिर शहरका सडकमा पनि निकै सुनिन थालिसकेको थियो । म पनि साथीहरुको संगतले केही दिन अघिमात्र अखिल नेपाल राष्ट्रिय स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियनका कार्यक्रमहरुमा  सहभागी हुन थालेको थिएँ । मसँगै कोठामा बस्ने साथीले मलाई सदस्य  पनि बनाइसकेको थियो ।

" कलेजमा पढ़ने विद्यार्थीहरु धेरैजसो बिग्रीसकेका हुन्छन् । पढ्नु भन्दा राजनीति गर्न थाल्छन् । तँलाई पनि त्यही हुलमुलमा राजनीतितिर लाउलान नि !" काकाले बग्दै नाकको डाँडीसम्म आइसकेको चश्मा माथीतिर सार्दै भन्नुभयो ।

कुनै प्रतिक्रिया नदिइकन मैले काकाको कुरा सुनिरहेँ । मैले अखिलको सदस्यता लिएको कुरा काकाले थाहा पाउनु भयो भने जागिर नपाइएला भन्ने डर पनि लागिरहेको थियो । अब काठमाण्डौ बसेर पढ्न सक्ने आधार भनेको मेरो लागि बुद्धिकृष्ण काकामात्र हुनुहुन्थ्यो ।

'काकाले जागिर खोजिदिनु भयो भने मात्र म आफ्नो पढाइ अघि बढाउन सक्छु ।' मैले पनि काकासँग बुवाको विश्वास पोखेँ ।

'ल, अर्को दिन फेरि आउनू ! म तेरो जागिरका लागि भन्दै गरुँला ।' काका मलाई विदा गरेर फेरि अरू मानिसहरुसँग कुरा गर्न थाल्नुभयो ।

000

केही दिनपछि बुद्धिकृष्ण काकालाई फेरि सम्पर्क गर्न जरूरी ठानेँ । केही उपायको खोजी नगरीकन काठमाण्डौमा बस्न सकिँदैन भन्ने टुङ्गोमा पुग्न मलाई करै लाग्यो । काकालाई भेट्नु मेरो बाध्यता थियो । उहाँ विद्यार्थी राजनीतिलाई पनि घृणा गर्ने मान्छे । मलाई भने त्यसको आकर्षण बढ्दै थियो । उहाँको कुरा सुनेपछि मलाई झन् उहाँसँग गएर जागिरका लागि हारगुहार नगरौं जस्तो लाग्ने । आफ्नो भने अभावको शिखर क्रमश : अग्लो हुँदै थियो । अब केही काम नखोज्ने हो भने मलाई त्यो शिखर चढन  सजिलो छँदै थिएन । त्यसैले पनि साथीहरुसँग कतैतिर ट्युसन वा अरू काम खोजीदिन आग्रह पनि  गरिरहेको थिएँ ।

काकालाई फोन गरेँ । उसैगरी उहाँले मलाई भोलिपल्ट बेलुका पाँच बजे पुतलीसडकको शर्मा अङ्कलको सेकुवा कर्नरमा बोलाउनु भयो ।

 -----------------------------

दुइजना युवा गाउँबाट सहर आए

एउटाले नगर प्रहरीमा जागिर पायो

एउटा सडकमा फुटपाथ पसल सुरु गऱ्यो

एउटा ज्याकेट मन पराएको थियो

प्रहरीले सडकमा कारवाही गर्दा एउटा साथीको फुटपाथ पसल कब्जा गऱ्यो ।

त्यो ज्याकेट उसले देख्यो ।

-