के नेपालमा कम्युनिस्ट पार्टी नै नभएको हो त ! ( एक बहस )
माओवादीकेन्द्रका नेताहरू आफैँ नेपालमा कम्युनिस्ट नै छैनन् भन्न थालेका छन् । नरेन्द्रजंग पिटर माओवादी केन्द्रका सल्लाहकार पनि हुनुहुन्छ । पिटरले अस्तिभर्खर राष्ट्रपतिबाट पाउनुभएको तक्मा पनि माओवादी केन्द्रको सिफारिस र कोटा हो भन्ने कुरामा दुईमत छैन ।
माओवादीकेन्द्रका नेताहरू आफैँ नेपालमा कम्युनिस्ट नै छैनन् भन्न थालेका छन् । नरेन्द्रजंग पिटर माओवादी केन्द्रका सल्लाहकार पनि हुनुहुन्छ । पिटरले अस्तिभर्खर राष्ट्रपतिबाट पाउनुभएको तक्मा पनि माओवादी केन्द्रको सिफारिस र कोटा हो भन्ने कुरामा दुईमत छैन ।
त्यसैगरी मातृका पोखरेल पनि माओवादी केन्द्रकै कोटामा प्रगतिशील लेखक संघका अध्यक्ष र प्राज्ञ भइरहनुभएको छ तर पनि उहाँ नेपालमा कम्युनिस्ट पार्टी छैन भनिरहनुभएको छ र बहसमा संलग्न हुनुहुन्छ । आखिर कुरा के हो त ? बहसमा संलग्न भएका धेरै मानिसहरुमध्ये केहीको भनाइ यहाँ प्रस्तुत गरिएको छ :
नरेन्द्रजंग पिटर भन्नुहुन्छ :
व्यक्तिको रूपमा कोही कम्मुनिस्ट रहे पनि सङ्गगठनकै हैसियतले नेपालमा कोही छैनन्, ट्रेडमार्कको रुपमा मात्र सीमित रहेका छन।
मातृका पोखरेल भन्नुहुन्छ :
नेपालको कम्युनिस्ट आन्दोलनमा त्याग र बलिदानको ठुलो गाथा रचिएको छ । नेपाली समाजलाई परिवर्तनको यो खुट्किलोसम्म ल्याइपुर्याउन कम्युनिस्टहरुकै सबैभन्दा बढी योगदान छ । ५० वर्षमा पनि सम्भव नहुने नेपाली समाजको परिवर्तन दस वर्षको जनयुद्धका कारणले नै प्राप्त भएको हो ।
राजनैतिक पूर्वाग्रहका कारण यो कुरा हामीले स्वीकार्ने आँट गरौं कि नगरौं तर तितो र मीठो जे भए पनि सत्य यही नै हो । कम्युनिस्ट आन्दोलनसँग नेपाली जनताका अझै धेरै अपेक्षा थिए । अहिले आइपुग्दा ती अपेक्षालाई मसिनो गरि केलाउने काम पटक्कै गरिएन । सक्नेले गरेनन् । नसक्नेले आवाज मात्र उठाउने हो, उठाइरहेकै छन् । केही साना पार्टीहरु छन्, इमानदार छन् तर जनताको विश्वास आर्जन गर्न सकेका छैनन् । उनीहरुसँग झिनो आवाज मात्र छ । विभिन्न पार्टीमा छरिएर रहेका केही इमानदार नेताहरु छन् ।
जस्तै मोहनविक्रम सिंह, चित्रबहादुर केसी, मोहन वैध्य, रोहितलगायत नेताहरु छन् । जनताको ठुलो हिस्साबाट टाढै छन् । हुन त, श्यामप्रसादको कार्यशैलीबाट पनि नेपाली समाजको रुपान्तरणमा धेरै भूमिका खेल्न सकिन्छ । वर्गीय कुरा गर्ने चुनावमा चाहिँ राप्रपा, काङ्ग्रेस या यस्तैसँग तालमेल गर्ने अनि यिनीहरुको सपना नेपाली जनताको सपना हो भनेर बुझ्ने हामी मूर्ख होइनौं र ?
अमर गिरी भन्नुहुन्छ :
व्यक्तिका रूपमा कोही कम्युनिस्ट रहे पनि सङ्गठनका रूपमा नेपालमा कोही कम्युनिस्ट नरहेको धारणा पिटरले राख्नुभयो। मातृका पोखरेलले त्यसमा सहमति जनाउनुभयो। पिटर सुपरिचित लेखक हुनुहुन्छ र माओवादीकेन्द्रसँग जोडिएको वरिष्ठ व्यक्तित्व पनि । मातृका पोखरेल पनि सुपरिचित साहित्यकार हुनुहुन्छ र प्रगतिशील लेखक सङ्घको अध्यक्ष पनि। उहाँ पनि माओवादीकेन्द्रसँग जोडिएको महत्त्वपूर्ण व्यक्तित्व हुनुहुन्छ । दुवैको यस्तो धारणा मलाई रोचक लाग्यो।
एलबी क्षेत्री भन्नुहुन्छ :
म एउटा कुरा थप्न चाहें मातृका पोखरेल सर । नेपाली समाजको परिवर्तन भएको छ, चेतना पनि बढेको छ, केही
बोल्डनेस पनि आएको छ । यसैकालमा समाजमा केही विकृति पनि भित्रिएका छन् । म त्यसको दोष कम्युनिस्ट आन्दोलनलाई दिन्नँ । बिल्कुल दिन्नँ । उस्तै गरि आजको दिनमा देशको राजनीतिले यस्तो कुरूप स्वरूप देख्दा पनि देशले केही दिशामा प्रगति पनि गरेको छ । यो प्रगतिमा कुनै पनि राजनैति पार्टीको योगदान छैन ?
जिरो प्रतिशत योगदान छ तिनीहरुको । कसरी हुन गयो त यो प्रगति ? नेपाली जनता, जुनसुकै परिस्थितिमा पनि आनतरिक रुपमा सचेत छन् । । थ्यसैले गर्दा देश बाँचिरहेछ । हिजो मोदी नाकाबन्दीको बेला पनि बाँचिरह्यो । हाम्रा राजनैतिक पार्टीहरु लैनचौरको दास भएर बाँच्दा पनि देश आन्तरिक सचेतनाका कारण बाँचिरहेछ । देश एउटा नयाँ क्रान्तिको प्रतीक्षामा छ ।
वास्तवमा यी बहस अपूरा छन् । नेपालमा क्रान्तिकारीहरु पनि छन् । कम्युनिस्टहरु पनि छन् । आफू कम्युनिस्ट हुन नसकेपछि कोही कम्युनिस्ट नै छैनन् भन्ने कुरा वस्तुसंगत हुन सक्तैन ।
समय संवाद - ४
- मेरो र साथीहरूको कुरोमा भिन्नता हुनसक्छ । म नेता बन्न हिंडेको होईन । मेरो अघिल्तिर हिड्नेहरु इमानदार हुनुपर्छ भन्नेचाहिँ मेरो कडा आग्रह हो । त्यो नभेटिएको छट्पटी हो मेरो ।
- समाज रुपान्तरणमा सँगठित जीवनकाे महत्त्व प्रति म धेरै सकारात्मक छु । त्यसैले .........
- हो यादवजी, कुरामा हामी बेग्लो गरिरहेका छौँ तर हाम्रो यात्रा सँसदवाद तिरकै हो । अझ भरतपुर प्रकरणमा हामी बाहिर निस्कन नसक्ने फसिसकेका छौं ।
- भरतपुरको जित हाम्रा लागि महँगो हुन सक्ने सम्भावना देखेको छु मैले । त्यो महँगोलाई पुर्ण पनि हाम्रो छलफल जरुरी छ ।
- भरतपुरको बारेमा मेरो बेग्लै धारणा छ । शायद मेरो धारणासँग केही साथीहरू irited पनि हुनसक्नुहुन्छ । रेणुले त चुनाव जितिन । त्यो ठिकै छ । तर उनको उमेदवारी सँगसँगै हामी पार्टीको आन्तरिक जीवन र वैचारिक जीवन दुबैमा कमजोर भएका छौं ।
- बलरामजी, तपाईंले नयाँ बनाउने अभियान चलाउदा भरतपुर एउटा भूत बनेर हाम्रो अघिल्तिर आउँछ ।
समय संवाद - ५
केही 'क्रान्तिकारी' साथीहरु यो संबिधान -सभाले केही पनि दिएन भन्दै हुनुहुन्छ । हामीले खोजे जति यो संबिधान -सभाले देओस भनेर चाहना राख्नु कति उपयुक्त दृष्टिकोण हो , हामीले गहिरो छलफल गर्न फेरि पनि जरुरी छँदै छ । यो छलफल ०४६ सालको आन्दोलनका बेलामा पनि बाममोर्चा निर्माण ताका उठेको थियो। कमरेड निर्मल लामाले त्यस बेला एउटा भत्किएको घरको उदाहरण दिएर यो बिचारको नेतृत्व गर्नु भएको थियो । त्यसबेला उहाँले पंचायत फाल्न नेपाली कांग्रेससंग पनि मिलेर संघर्ष गर्नु पर्छ भन्नु भएको थियो । आखिर कमरेड लामाको त्यही विचार सत्य सावित भयो। क्रान्तिकारी जस्तो भान पर्ने साथीहरुले अहिले फेरि त्यस्तै तर्क दिएर आन्दोलनको समेत घोषणा गर्न पुग्नु भएको छ । उग्र बिचारले कहिलेकाहीँ प्राप्त उपलब्धिलाई रक्षा गर्नु भन्दा भित्रभित्र यथास्थितिवादीहरुलाई सहयोग पुर्याउन मद्धत पुर्याउछ भन्ने कुरा साथीहरुले बुझ्न जरुरी थियो । आखिर पहिलेनै यो संबिधान - सभाबाट धेरै आसा छैन भनेर उहाँहरु टाढै बस्नु भएकै हो । फेरि त्यसैले केही दिएन भन्नु आफैँमा अर्को बिडम्बनापूर्ण कुरा छ । आखिर यो संबिधान - सभा डेढ माना मात्रै दुध दिने गाई हो , उहाँहरु त्यसले बाह्र माना देओस भन्नुहुन्छ । बाह्र माना दिए त धेरै राम्रै हुन्थ्यो ! तर बाह्र माना नदिए डेढ माना फालिदिउं भन्ने साथीहरुको भनाइ फेरि पनि अत्यन्त गलत र मार्क्सवाद बिरोधी छ । डेढ माना ( गणतन्त्र ) लाई सुरक्षित गर्ने हो , अनि साढे दस माना (समाजवाद)का लागि फेरि संघर्ष गर्ने हो । साथीहो , त्यहीनै अहिलेको सही मार्क्सवाद हो ।
समय संवाद - ६
हिजो स्टालिनलाई समर्थन गरेका कार्यकर्ताले नै ख्रुश्चोवलाई पनि समर्थन गरे । माओत्सेतुङ्लाई साथ दिनेले नै देङ्गश्याओपिङ्लाई पनि साथ दिए । म त हिजोको माओवादी केन्द्रको वैठकले इतिहास जनताले निर्माण गर्छन कि नायकहरुले निर्माण गर्छन भन्ने कुरालाई नै अव पुनर्विचार गर्नुपर्छ कि भन्ने ठाउँमा पुगेको छु ! हिजो कमरेड प्रचण्डले कमल थापाहरूसँग एकता गरौ भनेर प्रस्ताव राख्नुभएको भए पनि हलले बेजोड्ले ताली पड्काउथ्यो नै । तर जे होस् , कार्यशैली व्यबहार मिलेपछि बेग्लै बस्नुभन्दा एकता गरेकै राम्रो हो । माओवादी केन्द्रको कार्यकर्ता भएर एमालेलाई अनावश्यक आलोचना / गाली गर्ने मुखहरू हिजो पनि परिपक्व थिएनन् र छैनन् भन्ने कुरामा मभित्र कुनै द्विविधा थिएन । मेरा पुराना फेसबुक स्टाटसहरू साक्षी छन् ।
समय संवाद - ७
जतिसुकै दक्षिण पन्थी अवसरवादी , वाम प्रतिक्रियावादी , दक्षिण प्रतिक्रियावादीले घेरे पनि फेरि क्रान्तिकाे बाटाे खाेल्दै सम्मेलन पूरा हुँदैछ । जनयुद्ध लाई समाप्त गरेर प्रतिक्रियावादी हरुसंग विलय हुने कुरा सहिदका रगतलाई पानीमा फेर्ने कुरा मात्रै हाे ।
- ईश्वरचन्द्र ज्ञवाली
ईश्वरचन्द्र ज्ञवालीलाई प्रत्युत्तर :-
अरुलाइ गाली गर्नु बाहेक यहाँहरूको अर्को कार्यक्रम केही बुझ्न सकिएन । तपाईंहरु भन्दा गाली गर्न माहिर अर्को शक्ति जन्मियो भने नेपाली क्रान्तिको प्राधिकार शक्ति अर्कै हुने होला । गालीका शब्दहरू शब्दकोषबाट अझै खोज्नुस र तपाईंहरूकै नेतृत्वमा क्रान्ति सफल होस् ! हार्दिक शुभकामना !!!
ईश्वरजी, तपाईंले सत्तोसराप गरेको शक्ति संसदीय प्रक्रियाबाट आफ्ना कार्यक्रम लिएर अघि बढ्ने सबल शक्ति बन्नेभयो । अब तपाईंहरुले संसदीय दायराभन्दा बाहिरको एउटा सुदृढ शक्ति बनाउनुस । आफ्ना कार्यक्रम र विचारहरु मार्फत नेपाली जनताको सपनालाई बोक्ने प्रयत्न गर्नुहोस् ! नत्र , तपाईंहरूको राजनीति अर्कोलाई गने गालीमात्र देखिने सम्भावना भयो । हामीले नेपाली समाजको उत्पीडित पाटोलाई यसरी मुक्त गराउने योजना बनाएका छौँ भनेर बरु छलफल चलाउनुस । त्यस्को सकारात्मक प्रभावले संसदीय प्रक्रिया मार्फत अघि बढ्न खोजेका पार्टीहरूलाइ पनि शिक्षा दिन सकोस् । जबकि आफ्ना कमीकमजोरीहरूलाई यिनिहरूले पनि सच्च्याउने मौका मिलोस । क्रान्तिकारीहरूले अख्तियार गर्ने बाटो त यता पो होला । सोच्नुस ! एउटा मित्रको तर्फबाट शुभकामना दिनमात्र खोजेको । अन्यथा नठानिदिनुहोला । माओवादी केन्द्र र तपाईंहरूको साँस्कृतिक जग एउटै हो । यो जगलाइ परिवर्तन गर्न सक्नुभएन भने राजनीतिका नाममा तपाईंले गने पाँडे गालीले झन् गलत सँस्कृति निर्माण हुन्छ ।
=========================================
म माओवादी केन्द्र र एमालेको एकतालाई जायज देख्ने मान्छे हुँ । उस्तै उस्तै भएपछि बेग्लै बस्नु बरु अनौठो थियो । माथि नारामात्रै बेग्लै लगाइरहेका थियौं हामीले । तल एउटै अाँगनमा थियौं । मलाई त यो एकता कसैले भाडिदेला कि भन्ने डर छ । यो एकता पछि कुनै ठुलो क्रान्तिकारी काम हुन्छ भन्ने कुरामा मलाई विश्वास छैन । तर , जनताका पक्षमा सुधारवादी काम हुन सक्छन् । जस्तो ज्योति वसुले गरेका थिए । आफू त निर्मल लामाको चेलो परियो । पन्चायतलाई भन्दा बहुदल प्रगतिशील देख्ने । संबैधानिक राजतन्त्र भन्दा गणतन्त्रलाई प्रगतिशील देख्ने । त्यसैले यो एकतालाई प्रगतिशील कदम देखेको छु । क्रान्तिकारी साथीहरूले यो एकताको विरोध गरेको चाहिँ बुझ्नै सकिन ।
समय संवाद - ८
माओवादीको पराजयको अर्को पाटो
जनयुद्दका कारण राजनीतिको सतहमा आइपुगेका भुइँमान्छेहरू जनविरोधी संसदीय व्यबस्थाको चर्को अभ्यासका कारण फेरि भुइँतिरै फर्कन बाध्य हुँदैछन । जनयुद्दकालमा र त्यसपछि राज्यको दोहन गरेर आफ्नो वर्ग रूपान्तरण गरेका केही छटटुहरु बाहेक जनयुद्दबाटै जनतामा स्थापित नेताहरू पार्टीले टिकट उपलब्ध गराए पनि चुनावमा उठ्ने हैसियत राख्दैनन् । आउँदो चुनावमा धेरै सिट ल्याएर जितेपनि माओवादीको पराजयको यो अर्को महत्वपूर्ण पाटो हो ।
समय संवाद - ९
करिब हप्तादिनदेखीको यातनाका कारण शरीर पुरै सुनिएको थियो । २०४६ सालको जनआन्दोलनमा म लगायत केही साथीहरू ट्राफिक प्रहरीको केन्द्रीय कार्यालयमा राखिएका थियौं । त्यसबेला त्यही कष्टडीमा शक्ति लम्साल, गणेश पण्डित, जयप्रकाश आनन्द पनि हुनुहुन्थ्यो । एकदिन राती १२ बजेतिर प्रहरीहरू उठाउन आए । अनेकौं शंका गर्दै उनीहरुले भनेको ठाउँतिर गयौं । दौरासुरुवाल र कोटमा सजिएको एउटा डल्लोडल्लो मानिसका अघिल्तिर पुर्याइएँ म । झण्डैझण्डै यातना दिने पुलिसकै जस्तो मौखिक व्यबहार देखाउँदै 'तँ कुनचाहिँ महामानव परिस' भन्दै मतिर टमाटरजस्ता अाँखा चम्काए ।
त्यही रात हामीलाई केन्द्रीय कारागार चलान गरियो ।
तिनै रहेछन् तत्कालीन काठमाडौंका प्रमुख जिल्ला अधिकारी केशवराज राज भण्डारी । पछि सचिव र निर्वाचन आयोगका प्रमुख पनि बने क्यारे ! केही समय अघि उनैले लेखेको किताब 'भजन र सङ्गीतमा जीवन' भन्ने किताब उपहार पठाइदिए । अवकाश पछि राम्रै काममा लागेछन भन्ने लाग्यो ।
समय संवाद - १०
नरेन्द्रजंग पिटर लेख्नुहुन्छ -
'ब्याक्तिको रुपमा कोहि कम्मुनिस्ट रहे पनि सङ्ग्ठनकै हैसियतले नेपालमा कोहि छैनन,ट्रेडमार्कको रुपमा मात्र सिमित रहेका छन।'
================================================
प्रतिक्रियावादीहरुका विरुद्ध चुँ पनि नबोल्ने, अझ गुलामी गर्ने तर फरकफरक कित्तामा छरिएका कम्युनिस्ट पार्टीका विरुद्धमा एक अर्कोलेनै सिधा्याउने । कस्तो रोगले ग्रस्त भयो हँ नेपालको कम्युनिस्ट आन्दोलन । म त छक्कै परेँ । अरुले सक्नै नपर्ने भयो यिनिहरुलाई । आफै सकिने भए ।
=================================================
राष्ट्रबादी हुन पनि ठूलो हल्ला गर्न सक्नुपर्ने रहेछ । नेकपा (माओबादी केन्द्र) लाई गैर राष्ट्रवादी देखाउन प्रयत्न गर्ने 'राष्ट्रवादी' साथीहरुले नेपालले वान बेल्ट वान रोडमा आज गरेको हस्ताक्षरलाई के भन्ने होलान ? प्रचण्ड सरकारले राष्ट्रवादी काम गर्यो भन्ने आँट गर्न सक्लान कि नसक्लान ?
=================================================
नेपालको प्रगतिशील साहित्यको मजबुत पाठशाला श्याम प्रसाद शर्मा , जसलाई आजदेखि हामीले बिदा गर्दैछौं । उहाँका कृति र उहाँको सादा र उद्देश्यपूर्ण जीवन पढेर हामी र हामी पछिको पुस्ता निरन्तर उद्देलित र प्रभावित भैरहनेछ । हार्दिक हार्दिक हार्दिक श्रद्धाञ्जली श्याम दाइ !
समय संवाद - ११
कमरेड प्रचण्ड ! नेपाली जनताले यो सरकारबाट केके न केके खोजेका पनि छैनन् र मागेका पनि छैनन् । यत्रो दुर्घटना भएर मानिसहरुको मृत्यु हुँदा हिजो यातायात मन्त्रीले " क्षमता भन्दा बढी यात्रु बोक्नेलाई कारबाही गरिन्छ " भनेर लाजमर्दो विज्ञाप्ति निकाले । कति हो क्षमता ? यस्ता हावादारी कुरा गरेर हुदैन । तपाईंको सरकारले यातायात सिण्डिकेट मात्र फाल्न र कार्यान्वयन गर्न सक्यो भने तपाईं ५०% सफल भैसक्नुहुन्छ । यो हुन नदिन सर्वप्रथम हाम्रै पार्टीका जिल्ला नेताहरु आउनेछन् । उनीहरुको सबैभन्दा ठुलो रोजिरोटी यातायात सिण्डिकेट लगाउन पाउने सर्तमा यातायात संचालकहरूले व्यवस्था गरिदिएको सुन्नमा आएको छ । यातायात सिण्डिकेट जोगाउन जिल्लाका CDO हरुनै लाग्नेछन ।उनीहरुको पनि सबैभन्दा ठुलो रोजिरोटी त्यहीँबाट प्राप्त हुने भएर हुनसक्छ । यसपटक तपाईंको नेतृत्वमा केही जनमुखी कार्यको सुरुवात भएको छ । यातायात क्षेत्रको मुल समस्या यातायात सिण्डिकेटनै हो । यो हटाउन तपाईंलाई पनि निश्चितै सजिलोचाहिँ छैन । अाँट गर्नुहोस् ! हामी तपाईंका पछिल्तिर छौं ।
No comments:
Post a Comment